Notaris Mr. Ellen Bongaerts
Notaris Mr. Ellen Bongaerts

Ongelijk schenken en toch een gelijke behandeling?

Algemeen

Ouders hebben meestal de bedoeling alle kinderen gelijk te behandelen; ook financieel. Persoonlijke omstandigheden en fiscale mogelijkheden zorgen er soms voor dat dit toch niet altijd lukt.  

Het echtpaar Ronald en Angela heeft twee kinderen, Alex en Sophie. Stel dat zij Alex vanwege persoonlijke omstandigheden -en bijvoorbeeld omdat het dit jaar nog onbelast kan- een groot bedrag schenken. Het kan zijn dat de ouders dit niet ook aan het andere kind (Sophie) kunnen schenken, omdat het grootste deel van het vermogen bijvoorbeeld in het huis vast zit (en zij geen lening willen afsluiten om nog een schenking te kunnen doen). Bij ongelijke behandeling van Alex en Sophie tijdens leven, kan de wens zijn om dit bij overlijden alsnog recht te trekken met Sophie.   

Als de ouders de kinderen toch zo veel mogelijk gelijk willen behandelen, kan in de schenkingsovereenkomst met Alex de verplichting tot inbreng (in de nalatenschap van de ouders) worden opgenomen. Ingeval van inbreng wordt er bij overlijden dan rekening mee gehouden dat Alex de schenking al heeft gehad. De schenking komt dan in mindering op de erfenis van Alex en Sophie krijgt het bedrag dan extra.  

Dit zorgt echter in veel gevallen niet voor een volledige gelijkstelling. Zo heeft het kind dat eerder een schenking heeft ontvangen (Alex), ook eerder het genot over het geschonken bedrag. Het ‘achtergestelde’ kind Sophie krijgt (bij een langstlevende-regeling) pas het genot van een dergelijk bedrag als de langstlevende van Ronald en Angela overlijdt.  

De inbrengverplichting vergroot weliswaar het erfdeel van Sophie, maar dit brengt met zich mee dat zij mogelijk ook meer erfbelasting moet betalen. Alex heeft eerder belastingvrij de schenking gekregen én kon eerder over het geld beschikken. Verder geldt nog (andersom) dat Alex en Sophie bij het overlijden van de eerste ouder een vordering op de langstlevende ouder krijgen. Sophie is financieel voordeliger uit als aan de vordering in het testament een hogere rente is gekoppeld en de langstlevende ouder nog vele jaren leeft. 

In plaats van een inbrengverplichting kan ook een extra legaat voor Sophie in een testament worden opgenomen. Daarmee krijgt Sophie -voordat Alex en Sophie als erfgenamen weer gelijk behandeld worden- vooraf in het testament een geldbedrag. In dat geval betaalt Sophie echter bij het overlijden van Roland en Angela ook meer erfbelasting dan Alex die al (vrijgesteld) de schenking had gekregen.  

Bovenstaande verschillen zijn helaas bijna niet te vermijden. Alleen door alle kinderen hetzelfde bedrag op hetzelfde moment te schenken, is gelijke behandeling gewaarborgd.