Hoe ontstaan wolken?
AlgemeenWie heeft er vroeger niet als kind zitten of liggen fantaseren wat voor een soort figuur je in de wolken zag? Maar hoe ontstaat nu zo’n wolk?
In de lucht om ons heen is altijd vocht aanwezig. De lucht kan bij een bepaalde temperatuur en vochtigheidsgraad een beperkt hoeveelheid waterdamp in zich opnemen. Warme lucht kan meer vocht bevatten dan koude lucht. Warme lucht heeft meer energie en de luchtdeeltjes in de warme lucht bewegen sneller dan bij koude lucht. Dit sneller bewegen zorgt ervoor dat er meer ruimte is tussen die luchtdeeltjes in de warme lucht, waardoor er meer waterdamp in de lucht kan worden vastgehouden. Wanneer de lucht met de waterdamp afkoelt, dan nemen de snelle beweging van de luchtdeeltjes onderling af. De ruimte tussen deze luchtdeeltjes wordt kleiner en er is minder plaats voor de waterdamp.
Wanneer de lucht nog verder afkoelt vindt er verzadiging van de lucht plaats. De lucht bevat dan 100% aan vocht en er is geen ruimte voor meer waterdamp. Bij nog verdere afkoeling, moet er een deel van de waterdamp uit de lucht verdwijnen. Dit moment heet het dauwpunt. Waterdamp condenseert bij het dauwpunt. Maar om te condenseren heeft waterdamp twee belangrijke dingen nodig, afkoeling en een oppervlakte om zich aan te hechten.
In de atmosfeer zweven stofdeeltjes, zoals zeezout en vervuiling. Een waterdeeltje hecht zich vast aan stofdeeltjes, de zogeheten condensatiekern, en condenseert. Dit alles vertaald naar een wolk. Een kolom lucht met een bepaald percentage vocht wordt verwarmd door de zon. Deze kolom lucht gaat stijgen. Door die stijging koelt de lucht af.
Als de lucht afkoelt tot het dauwpunt, bereikt het zijn verzadigingspunt en kan de lucht niet meer alle waterdamp vasthouden. Het teveel aan waterdamp condenseert dan tot waterdruppels. Al die gecondenseerde kleine waterdruppels vormen samen een wolk. Bij hoge druk zal de lucht minder snel opstijgen en bij lage druk kan de wolk makkelijker opstijgen en een wolk vormen..
Uit hoeveel liter water bestaat een wolk? Een heldere “mooi weer” wolk van 1 km x 1 km oppervlakte en 1 km hoogte kan 500.000 liter water bevatten, dat is een gewicht van 500.000 kilo. Een onweerswolk kan wel een miljoen ton aan water bevatten. Als u nu naar de wolken kijkt, dan weet u wat er boven uw hoofd hangt.
Joos Windhoos