Afval bestaat voorlopig nog wel

REGIO - Een tijd geleden kwam de slogan “Waste no more” op een vuilniswagen voorbij. Ik moest gelijk terugdenken aan mijn jeugd toen ik nog over de vuilnishoop struinde, op zoek naar bruikbare spulletjes?. Dat doe ik trouwens nog steeds maar nu loop ik door de gangen van de kringloopwinkels in en rond Roosendaal. Een groot aantal keren per jaar duw ik zelf mijn container met papier of GFT naar de straatrand. De PMD-zak wordt daar ook opgehaald. Er is sluipenderwijs veel veranderd in de afvalwereld. Wat zoal? De Krant is op zoek gegaan naar interessante weetjes. In deze editie van De Krant geven we aandacht aan stortplaatsen. In volgende edities gaan we op bezoek bij enkele ketenpartners. Lees verder!

Afvalinzameling vroeger

De oudere lezers zullen zich de zware metalen gemeentelijke vuilnisemmers nog goed kunnen herinneren. De grijze bakken waren genummerd en voorzien van de gemeentenaam. Wekelijks kwam de vuilniswagen door de straat. Vuilnismannen tilden de vaak volgeladen bakken op (gevuld met kolenas, groen en grijs afval en overige rommel) en schudden die vervolgens leeg in de achterbak. Het was zwaar en vies werk. De voddenboer, de schillenboer en oud-ijzerboer reden met enige regelmaat ook langs de deuren in de steden en verlosten vele huishoudens van herbruikbaar afval.

In de dorpen waren paarden, varkens, kippen en andere boerderijdieren de verwerkers van oud brood, etensresten en groente- en fruitafval. Toen dus ook al Local4local ! Vrijwilligers sjouwden trouwens ook heel wat af. Zij verdienden geld voor hun vereniging met het huis aan huis ophalen van oud papier en karton. Uit eigen ervaring weet ik: prima opbrengsten voor de clubkas.

Afvalinzameling tegenwoordig

Met de komst van de automatische zijladers en de groene (composteerbaar afval), zwarte (restafval) en blauwe (papier en karton) containers werd het gescheiden inzamelen door huishoudens steeds meer normaal. De frequentie van ophalen werd ook aangepast. De introductie van de glasbak, de kledingbak, de vetcontainer en de gele/oranje plastic PMD zak (plastic, blik en drankkartons) en recent de introductie van statiegeld voor blik en kunststof drankverpakkingen heeft gezorgd voor een gescheiden “schone” stroom van waarde stoffen. Gescheiden afvalinzameling is nu normaal maar decennialang werd alles nog op een grote hoop gestort.

Stortplaatsen

In het verleden werden stortplaatsen altijd in landelijk gebied gesitueerd. Je wilde als bewoners namelijk geen stortplaats in je woonomgeving vanwege de stank, het voertuiglawaai, grote aantallen vogels en ongedierte en rook door branden ,die soms werden gesticht. De rijen privéauto’s die op zaterdag voor de stort stonden waren ook niet populair bij omwonenden om niet te spreken van illegale stortingen in de nabijheid van zo’n stortplaats. Dat is inmiddels historie want sinds 2005 bestaat er een landelijk stortverbod voor huishoudelijk en bedrijfsafval. De afvalstoffencentra nemen alle stromen afval in en zorgen vervolgens voor verdere industriële verwerking. Alleen asbest en zwaar vervuilde grond worden nu nog gecontroleerd gestort, en zorgvuldig afgedekt. Hier en daar wordt nog ongecontroleerd gestort. Denk dan aan drugsafval in natuurgebieden. Boswachter Eric de Jonge weet hier alles van!

Stortplaatsen in onze regio

Dankzij de website www.bodemplus.nl waren de oude stortplaatsen rond Roosendaal snel in beeld. Eerst dus maar eens een rondje fietsen door het verspreidingsgebied van “De Krant” en kijken of er nog iets te zien en te merken is van de vele oude en inmiddels gesloten stortplaatsen of vuilnisbelten die onze regio ooit “rijk” was. En gelijk bij lokale bewoners even navraag doen wat zij zich nog herinneren. 

Stortplaatsen wereldwijd

Afval bestaat zeker nog. Want ik kom erachter dat: in Karachi (Pakistan) dagelijks 650 ton afval via het riool in de Arabische zee stroomt; in Lagos (Nigeria) dagelijks 500 containers (voornamelijk elektronisch) afval worden leeg gestort; in Las Vegas (USA) de grootste stortplaats ter wereld is gesitueerd die nog voor 200 jaar stortcapaciteit heeft; in Seoel (Zuid-Korea) de afvalberg al 99 meter hoog is en in Belgrado (Servië) de grootste en hoogste (70 meter) onbehandelde vuilnishoop van Europa ligt.

Stortplaatsen in West-Europa en Nederland

In West-Europa zijn 150.000 stortplaatsen bekend. Nederland had er 3800. Noord-Brabant had er 585. In totaal 575 Brabantse stortplaatsen zijn in de periode 1998-2005 onderzocht op eventuele (korte en lange termijn) gevaren voor mens, dier en milieu. Sinds 1991 is de provincie actief gaan inventariseren waar ooit stortplaatsen zijn geweest. Vervolgonderzoek inclusief veldbemonstering van 1995-1998 heeft vervolgens bijgedragen aan het NAVOS-programma (afkorting voor: Nazorg Voormalige Stortplaatsen).

Stortplaatsen in de regio West-Brabant

Als ik de locaties van de voormalige stortplaatsen rond Roosendaal bezoek valt al snel op dat ze nog altijd herkenbaar zijn voor degenen die goed rondkijken. Je kunt ze vinden in Heerle, Wouw, Heimolen, Hoogerheide, Nispen, Huijbergen, Roosendaal, Zegge, Welberg, Moerstraten, Wouwse Plantage en Bergen op Zoom. Er ligt soms nog divers afval aan de oppervlakte. Er staan soms nog restanten hekwerk. Ook zware stalen buizen (ooit onderdeel van de entree) staan nog altijd stevig in de grond. Soms is het afval zo hoog opgereden dat er een heuse afgedekte berg in het landschap is ontstaan. “Aha, dan is hij zeker op de Kragge gaan kijken”, hoor ik de lezer al denken. Klopt! Een mooi voorbeeld van een herontwikkeld terrein dat nu mountainbikers een echte klimmen & dalen uitdaging biedt. En ook een cultureel trefpunt voor graffitikunstenaars, getuige de door ons gefotografeerde bijzondere afbeeldingen op de muur langs de spoorlijn Bergen op Zoom-Roosendaal.

Voormalige stortplaats aan de Meirestraat in Roosendaal
De al vele jaren gesloten stortplaats aan de Meirestraat te Roosendaal was ooit 25 meter diep uitgegraven en gedurende vele jaren gevuld met huishoudelijk afval. Een oudere aanwonende herinnert zich nog dat er tientallen varkens liepen op deze stortplaats. In november werden deze goed doorvoede beesten geslacht en het vlees voor consumptie verkocht. Zou nu niet meer kunnen!

Rondom deze voormalige stortplaats zijn meerdere provinciale grondwatermeetpunten zichtbaar. Er wordt, volgens dezelfde aanwonende, nog weleens een meting uitgevoerd. Over de uitkomsten wordt niet gecommuniceerd met de omgeving. Wat opvalt: meerdere meetpunten zijn in juni 1999 tot 24.4 meter diepte geboord maar inmiddels zodanig beschadigd dat het uitvoeren van grondwatermetingen daar onmogelijk is. 

In de directe nabijheid is ook hier een mountainbike parcours (wielerexperience Roosendaal) aangelegd. In de diepte spoelen intussen wel giftige stoffen zoals arseen, nikkel en zink langzaam uit naar de omgeving. Oei, afval verdwijnt wel uit het zicht maar blijft aanwezig. Hoe dat precies zit leest u in een volgende editie.